Friday, 17 May 2024

CAPE HORN

 CAPE HORN

Cape Horn ကိုကျွန်တော်မရောက်ဖူးချေ၊ “ပတ်”ဆိုသည်မှာ ဝေးမှဝေး၊ သို့ပင်ငြားစိတ်ပါဝင်စားသည်မှာအမှန်တကယ်ဖြစ်ရာ လေ့လာဖတ်ရှုပေသည်၊ ကမ္ဘာတွင်ထူးကဲ၊ ရောက်ရန်ခက်ခဲတယ်လေ။ Cape Horn သည်ချီလီ(Chile)နိုင်ငံ တောင်ဆုံးပိုင်း Tierra del Fuego ကျွန်းစု၊ သေးငယ် Hornos (Horn) ကျွန်းတွင်တည်ရှိလေ၏။ ရှေးသင်္ဘောသားများ၏တပေါင်မှာ ”Below 40° S there is no law; Below 50° S there is no God”တဲ့။ အကြောင်းမှာ တစ်နှစ်ပါတ်လုံးအေး၊ လှိုင်းကြီး၊ မိုးရွာလွန်ကဲ၊ မိနစ်ပိုင်းအတွင်းရာသီဥတုအပြောင်းမြန်၊ ဆောင်းရာသီတွင်ရေခဲတောင်များနှင့်တိုက် ခိုက်ရန်လွယ်ကူ-မြူနှင်းသည်တစ်နှစ်ပတ်လုံးနီးပါး-ဘက်မျိုးစုံအန္တရာယ်များကြီးမားသည်မှာလွန်ကဲ၏။ ကမ္ဘာ့ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာများတွင် ဖော်ရွေခြင်းကင်းမဲ့၊ နေခင်းထိုင်သာမရှိဆုံးဆိုရအံ့။ ၁၆-၂၀ရာ စုနှစ်များအတွင်းသင်္ဘောစီးရေ(၈၀၀)ကျော် ကျောက်ဆောင်တိုက်-နစ် မြုပ်၊ သင်္ဘောသားပေါင်း(၁၀,၀၀၀)ကျော်အသက်စွန့်လွှတ်-သေဆုံး-ပင်လယ်သို့လှူဒါန်းသွားရကြ၍ Cape Horn ဧရိယာသည်ကမ္ဘာပေါ်တွင်အကြီးဆုံးရေအောက်သင်္ချိုင်းဖြစ်လာသည်။ Cape Horn အား ၁၆၁၆ခုနှစ်တွင် ဒတ်ခ်ျ (Dutch) navigators Jacques Le Maire နှင့် Willem Corneliszoon Schouten များမှတွေ့ရှိခဲ့ပြီး ဒတ်ခ်ျမြို့ Hoorn ကိုတင်စားကာ Cape Horn ဟုသတ်မှတ်အမည်မှည့်ခဲ့လေသည်။ ဖေါ်ပြအဖြစ်ဆိုးများကြောင့် Cape Horn ပတ်ဖူးက ရှေးသင်္ဘောသားများသည် ဘယ်ဘက်နားတွင်သံထည်/ရွှေနားကွင်းပန်ကြ(သို့)အပြာရောင်ငါးဒေါင့်ကြယ်လေးဘယ်ဘက်နားတွင် တက်တူးထိုးကြသည်တဲ့ဗျာ။ ငါးကြိမ်ဆိုက ညာဘက်နားရွက်အပါအဝင်၊ ဆယ်ကြိမ် Cape Horn ပတ်ဖူးလျှင် နဖူးပေါ်အနီရောင်ငါးဒေါင့်ကြယ်လေးအမှတ်အသားစုတ်ထိုးကြသတဲ့။ ဆယ်ကြိမ်နှင့်အ ထက်လှည့်ပတ်ခဲ့သော်ရှိသေးသဗျ။ ယ္ခုခေတ်ကာလတွင် သင်္ဘောများမှာ Cape Horn ပတ်ဖူးက သင်္ဘောသားများကိုလက်မှတ် (certificate) ခြီးမြှင့်သည်သိရှိရ၏။
Cape Horn အား သိုက်အိမ်သဖွယ်နေထိုင်ကြဇာတိငှက်နှင့်ငါးပေါများလေသည်၊ e.g. ပင်လယ်ဇင်ရော် (Albatross)၊ ဧရာမ တောင်အရပ်ပင်လယ်ငှက် (Petrel)၊ ပင်လယ်ဖျံကြီး (Sea lions)၊ ဝေလငါး (Hump-back whales)၊ ပင်လယ်ရေမှော်ဘဲ(Kelp goose)၊ ဧရာမဖျံ (Elephant seals) စသည်ရှိသော်၊ ယနေ့အိမ်သဖွယ် စတည်းချနေထိုင်လူဦးရေမှာ ချီလီရေတပ်မိသားစုသာလျှင်ပါပဲ။ Cape Horn ပေါ် ၌မီးပြတိုက် (light-house) နှစ်ခုရှိပေသည်။ Lighthouse တစ်ခုမှာ လေးမီတာအမြင့်ဖိုက်ဘာမှန်(fiberglass)မီးဆင် 55°58′38″S 67°15′46″W တွင်ဖြစ်ပေသည်။ ဒုတိယ lighthouse သည် ချီလီရေတပ်စခန်းလေး 55°57′49″S 67°13′14″W ၌တည်ရှိ၏။ အဆိုပါရေတပ်စခန်း လေးသည် 77.8477° S တွင် နေအိမ်၊ လုပ်ငန်းရုံး၊ ဘုရားကျောင်းလေး၊ မီးပြတိုက်ပါရှိလေသည်။ Cape Horn စခန်းလေးတွင်တာဝန်ထမ်းဆောင်လိုသူများမှာ ၁။ လူပျိုမဖြစ်ရ ၂။ မိသားစုနှင့်အတူနေထိုင်လိုသူဖြစ်ရအံ့ ၃။ တာဝန်သက်တန်းတစ်နှစ်-နှစ်လတစ်ကြိမ်စားနပ်ရိက္ခာပို့ပေး ၄။ ဆန္ဒရှိဝန်ထမ်းများအား၎င်းရေတပ်မှနေရွေးချယ်ခြင်းဖြစ်သည်။ တာဝန်ဝတ္တရားများမှာ က။ Cape Horn ကိုဖြတ်သန်းသင်္ဘော/ရွက်လှေအားလုံးရှိ သင်္ဘောသားအသက်ကိုကာကွယ်ရန် ခ။ ရာသီဥတု-ရေကြောင်းသွားလာမှုဆိုင်ရာအချက်အလက်များရေဒီယိုနှင့်ပေးပို့ခြင်း ဂ။ မီးပြတိုက်-ရေဒီယို-ရေဒါစက်-ဂြိုလ်တုဖုန်းနှင့်အင်တာနက်-အဆောက်အအုံအားလုံးကိုကြည့်ရှုမွန်းမှန်ထိမ်းသိမ်းခြင်းနှင့် ဃ။ Cabo de Hornos National Park ကိုပါစောင့်လျှောက်ကြီး ကြပ်ကွတ်ကဲခြင်းဖြစ်ပေသည်။ နေအိမ်နှင့်မိသားစုဖျော်ဖြေရေးအတွက် ရုပ်မြင်သံ ကြားစက်နှင့်အင်တာနက်တတ်ဆင်ထားပေးလေသည်။ စခန်းနှင့် ”တစ်ပြ”တွင် Cape Horn ပတ်ရင်းကြိုးပမ်း-သေဆုံးသင်္ဘောသားများ အမှတ်တရကျောက်ထုနှင့်ပင်လယ်ဇင်ဇော် (albatross) သံပန်းပုကြီးလည်းရှိသည်။ p.s. င။ ဧည့်သည်များရောက်ရှိက စောင့်လျှောက်ရန်တာဝန်လည်းပါသေးသည်။
Cape Horn သည် ကျွန်တော်တို့ရေကြောင်းနှင့်စီးပွားရေးသမိုင်းတွင်လွန်စွာအရေးပါလေသည်။ Cape Horn ကြောင့် ဥရောပ-အရှေ့အာရှနိုင်ငံများ၊ အမေရီးကားအရှေ့-အနောက်ရေလမ်းကြောင်းများ၊ အထူးသ ဖြင့်ရွက်သင်္ဘော (clipper) ခေတ်တွင်ကျော်ကြားခဲ့လေရဲ့။ ၁၉၁၄ခုနှစ်တွင်ပနားမားတူးမြောင်း စတင်ဖွင့်လစ်ခဲရာ များစွာသောသင်္ဘော Cape Horn လမ်းကြောင်းကိုရှောင်ဖယ်ခဲ့ကြသည်၊ e.g. New York မှ Los Angeles ခရီးစဥ်တွင် ရေမိုင်၈,၀၀၀(၁၅,၀၀၀ကီလို)ခန့်နှင့်(၁၀)-(၂၂) ရက်ထိတိုတောင်းသက်သာစေ၏။ ၂၀၂၃/၂၀၂၄နှစ် တွင် ပင်လယ်နီရှိယီမင်နိုင်ငံ ဟူသီလူမျိုးမှဒုံးပျံနှင့်သင်္ဘောများပြစ်ခပ်တိုက်ခိုက်ခြင်းသည် တစ်ကြောင်း၊ အယ်လ်နီနိုကြောင့် ပနားမားတူးမြောင်းရေခန်းသည်ကတစ်ဖုံသည် Cape Horn လမ်းကြောင်းအား တူးမြောင်းကန့်သတ်ချက်ကျော်သင်္ဘောများနှင့်အတူပြန်လည်အသုံး ပြုလာကြသည်။
အားထန်အန္တာတိကစက်ဝိုင်းပိုလာရေစီးကြောင်းနှင့်ဘရာဇီးလ်ရေစီး ကြောင်းပေါင်းဆုံခြင်းကြောင့် လှိုင်းထန်သောပင်လယ်၊ မှန်းဆမရရာသီ ဥတု၊ အမြဲအေး၊ ရေစီးသန်ခြင်းအခြေအနေများကြောင့် ရေကြောင်းသွား လာမှုမှာ စဉ်ဆက်မပြတ်စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်လျှက်နေလေ၏။ Cape Horn ရာသီဥတုသည် subpolar oceanic climate (Cfc) ဖြစ်ရာ၊ မိုးတားမရ၊ အများစုမှာ မိုးတိမ်တောင်(sleet)နှင့်နှင်း(snow)အသွင်ဖြင့်ကျဆင်းလေသည်။ ရေကြောင်းသ္မားများမှ "graybeards"(သို့) "Cape Horn Rollers"သမုတ်ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ Cape Horn ကို ချီလီ သင်္ဘောသားများမှ"Fin del Mundo/End of the World" အမည်မှည့်ကြသည်။ ပုံမှန်အား ပေးအသုံးပြုသူများမှာ ရွက်တိုက်လှေ(ကမ္ဘာပတ်ပြိုင်ပွဲအပါအဝင်)၊ သုသေသနသင်္ဘောများနှင့်အပျော်ခရီးသွားင်္ဘောများဖြစ်လေ၏။ တောင်အမေရီးကားပတ်ရန် ပင်လယ် လမ်းကြောင်း Cape Horn (Drake Pass-age) နှင့် Magellan Strait အတွင်းလမ်း နှစ်သွယ်ရှိအံ့။ Cape Horn ပတ်ခြင်းသည် ရေကြောင်းလောကတွင် ဧဝရတ်တောင်တက်ခြင်းနှင့်နှိုင်းယှဥ်ကြသည်။ ကျွန်တော်ကတော့ စာပေအရ Cape Horn ရောက်ဖူးလေပြီ။ ”ဒင်္ဂါး”မရလျှင်နေပါစေ၊ လက်တကမ်းအမြဲ အန္တရာယ်နှင့်ဝမ်းစာအားဖက်နှင့်ထုတ်၍ရှာဖွေရသည့်ဘဝကိုမနှစ်မြို့ချေ၊ ဆားနှင့်သာစားတော့မည်။ မသွားလိုကြောင်းအတိအလင်းကြေငြာလိုက်ရလေသည်။
ကျေးဇူးကမ္ဘာ
LEGENDS, MYTHS, TALES & YARNS?
In 1840, a British whaling vessel christened “Hope” was trapped in the Drake Passage ice near the Antarctic South Shetland Islands with frozen dead men and women on board. According to letters written by the Captain, the ship, “Jenny,” had been stuck in the ice since 1823.
Though no records have officially surfaced to this day, it was said that the crewmembers of the Hope returned to tell the tale of the Jenny, taking only the captain’s logs with them. Many seafarers claimed that sightings of Jenny silently gliding along the Southern Ocean for all of eternity.
Just to top it, understand that the Flying Dutchman also sails the southern seas forever and a day too.

No comments:

Post a Comment